Whisky - Ditjes & Datjes.
Op deze pagina Whisky - Ditjes & Datjes, zal je periodiek nieuwtjes uit het Whisky wereldje kunnen mee volgen.
Als we trendwatchers mogen geloven, dan is gin tonic op zijn retour. Whisky wordt dan weer als de volgende hype in de barwereld aangekondigd. Maar is dat wel zo? En kan je de drank als leek leren drinken of moet het een coup de foudre zijn? We vroegen het aan Jesse Den Dulk, bartender bij Jigger’s in hartje Gent.
‘We merken inderdaad dat de vraag naar cocktails met whisky toeneemt, maar van een commerciële trend als bij gin is (nog) geen sprake’ begint Jesse. Hij maakt de vergelijking met de populariteit van gin tonic, aangezien die enkele zomers geleden peilsnel de hoogte inging.
Momenteel zien we deze stijgende trend nog niet op grote schaal bij whisky onder andere omdat het productieproces heel verschillend is. ‘Gin kan relatief makkelijk gemaakt worden. Je hoeft als het ware maar enkele jeneverbessen bij een scheut pure alcohol te voegen, er wat water bij te gieten en je mag het al gin noemen. Je zal wellicht geen lekkere gin hebben, aangezien goede gin wel een ingewikkelder productieproces heeft. Goedkope gin is relatief makkelijk op de markt te brengen. Bij whisky ligt het anders: je moet het bijvoorbeeld een paar jaar geduld hebben voordat je een kwalitatief product krijgt, waardoor het is lastiger om snel op de trend in te spelen. Gin is bovendien ook een gemakkelijker product om te drinken en door iedereen lekker te vinden', zegt Jesse.
Don Draper-effectDe barman voegt eraan toe dat de interesse in verschillende soorten whisky’s wel duidelijk toeneemt. Zo durven cocktailliefhebbers vandaag afstand nemen van de Schotse specialiteiten om Amerikaanse en Japanse varianten te ontdekken. ‘Het idee dat je enkel Schotse single malt mag drinken is aan het verdwijnen. Mensen willen zich ook meer individualiseren en kiezen daarom voor speciale whisky’s die bij ze passen. Don Draper uit ‘Mad Men’ – lees: zijn geliefde old fashioned - is medeverantwoordelijk voor de verruiming van het interesseveld op whisky-vlak.’
Geen mannendrankjeHet Don Draper-effect werkt voor een deel het cliché in de hand dat whisky’s – on the rocks en in cocktails – als typische mannendrankjes worden bestempeld. Dat ontkracht Jesse: ‘Ik merk dat veel vrouwen complexe whisky’s kunnen appreciëren’, klinkt het. Hij maakt ook komaf met de misvatting dat je meteen van whisky moet houden of dat het anders toch nooit meer komt. ‘Whisky kan je leren drinken. Mensen die er niets van moeten weten, hebben misschien ooit een zatte avond beleefd waar whisky mee gemoeid was. De connotatie zit vaak zo diep geworteld dat het lastig kan zijn om je eroverheen te zetten. Het helpt natuurlijk dat er veel verschillende soorten whisky zijn, zegt hij. Er is voor iedereen wel iets op de markt.
Leren proevenEen gouden tip voor wie whisky een kans wil geven: ‘Schenk een beetje whisky in, ruik goed en neem een slokje. Houd dat slokje lang in de mond en vermeng met je speeksel, zo kan je goed aan de smaak wennen. Proef whisky niet zoals je wijn proeft: als je lucht inneemt, dan overheerst de smaak van alcohol en leer je het ware smaakkarakter van de drank minder goed kennen.’
Om je eigen smakenpallet te verkennen, kan je er uiteraard ook altijd een cocktailavond aan koppelen. Jesse geeft vijf recepten op basis van whisky en bouwt de intensiteit van de drankjes langzaam op.
Vijf cocktailrecepten die je van whisky leren houden
Whisky SourNodig- 5 cl bourbon (vb. Maker’s Mark)- 3 cl citroensap- 2 cl suikersiroop (met 1:1 verhouding van suiker en water)- ½ eiwit
MakenDoe de ingrediënten in grote een grote shaker en shake zonder ijs om het eiwit op alvast op te kloppen. Vul de shaker vervolgens met ijs en shake nog eens. Giet uit in een breed glas met ijsblokjes.Extra tip: om te variëren kan je de suikersiroop vervangen door bijvoorbeeld frambozensiroop). Verschillende whisky’s zijn geschikt voor deze cocktail – zelfs een Schotse geturfte.
Horse’s NeckNodig- 5 cl bourbon (bijvoorbeeld Wild Turkey 101)- 2 scheutjes angostura bitters- Ginger ale (om af te toppen)- Lange citroenzesteMakenNeem een longdrinkglas en vul het volledig met ijsblokjes. Draai er een lange citroenzeste in. Giet de bourbon, bitters en ginger ale in het glas en roer alles voorzichtig door.
MizuwariNodig- 4 cl Japanse whisky (bijvoorbeeld Nikka Coffey Malt)- 6 cl mineraalwater
MakenMix de whisky en het water met veel ijs in een longdrinkglas en klaar.Whiskey-weetje: In Japan is dit de manier waarop de meeste whisky’s worden gedronken. Mizuwari betekent eigenlijk gewoon ‘gemixt met water’. Op deze manier wordt de agressieve smaak van de alcohol verzacht en komen andere smaken lichter naar voren.
ManhattanNodig- 5 cl Rye Whiskey (bijvoorbeeld Rittenhouse 100 proof)- 3 cl rode vermout (bijvoorbeeld Dolin rouge)- kleine lepel suikersiroop- kleine lepel triple sec (bijvoorbeeld Cointreau)- een scheutje angostura bitters- eventueel een paar druppels absint.
MakenDoe alle ingrediënten in een mixglas met ijs en roer. Giet het mengsel in een cocktailglas met voet en knijp er voorzichtig een sinaasappelzeste over uit. Dit is een klassieke cocktail uit de 19e eeuw - voor sommigen bekend uit Sex And The City - waar heel veel variaties op mogelijk zijn. Waaghalzen kunnen verschillende soorten whisky, vermout, bitters, likeuren gebruiken.
Old FashionedNodig- 6 cl bourbon (bijvoorbeeld Woodford Reserve)- klein suikerklontje- soda- citroenschil- 3 scheutjes Angostura bitters- 1 scheutje orange bitters (eventueel)
MakenDoe een dun stukje citroenschil en het suikerklontje in een breed glas. Met behulp van een klein beetje soda kan je de suiker oplossen. Door het geheel vervolgens te pletten met een lepel of muddler, krijg je alle geurige oliën uit de citroenschil. Voeg nu de bitters en twee ijsklontjes toe. Roer snel om, zo koelt het glas en vermengen de smaken zich. Roer tot de ijsklontjes voor de helft gesmolten zijn. Vul het glas nu volledig met ijs, voeg de bourbon toe en roer nog kort maar krachtig tot je de juiste hoeveelheid smeltwater hebt (goed proeven!). Werk het geheel af met ijsblokjes tot het glas vol is en knijp er een schil van citroen en appelsien overheen voor een aangenaam geur.
Sinds kort biedt Jigger’s hun cocktails aan in verschillende flesjes die je mee naar huis kan nemen. Voor meer info en reservaties in de bar, surf naar www.jiggers.be
Onafhankelijke whisky bottelaars:
Naast de vele distilleerderijen zijn er nog ongeveer zo'n 50 onafhankelijke bedrijven die ook Whisky bottelen. Enkele bekende bedrijven zijn: Duncan Taylor, Signatory, Bladnoch, Cadenhead, Gordon & MacPhail, Jean Boyer, Malts of Scotland en vele anderen.
Whisky liefhebbers die op zoek zijn naar bijzondere whisky’s kunnen vaak bij deze bedrijven terecht. De onafhankelijke bottelaars bieden een buitengewone keuze aan Whisky’s. Zo kan het voorkomen dat sommige Whisky’s verdwijnen doordat distilleerderijen gesloten worden. De onafhankelijke bottelaars laten de vaten verder rijpen, bottelen de whisky en verkopen vervolgens de flessen met toevoeging van hun eigen naam op het etiket. Sommige onafhankelijke bottelaars zijn gespecialiseerd in “limited editions“ zeldzame single malt whisky’s van speciaal geselecteerde vaten. Ze geven de whiskykenner de mogelijkheid aantrekkelijke whisky’s te verwerven van hun favoriete distilleerderij soms in een ander soort vat gerijpt of op een andere leeftijd dan gewoonlijk gebotteld.
Duncan Taylor: De Whisky Galore is onderdeel van de Duncan Taylor groep, opgericht door de gebroeders Rosenberg in 1938. Het bedrijf bestaat uit een kleine groep van experts in single malt whisky's.Whisky Galore selecteert zorgvuldig haar whisky bij de distilleerderijen en bottelt de single malt, zonder toevoeging van kleurstoffen en zonder koude filtering. De whisky's worden op de markt gebracht door Duncan Taylor en gebotteld na een strenge selectie en rijping in het “Warehouse” van de producerende distilleerderij. De vereniging heeft haar eigen bottelarij in Huntly. De Peerlees collectie, behorende tot dezelfde groep, won vele prijzen. De naam van het bedrijf “Galore”beterkend in overvloed en is afgeleid van een gebeurtenis. In 1941 aan de westkust van Schotland in de buurt van de kusten van Eriskay zonk een zeilschip de SS-Politician. Het schip vervoerde een grote partij whisky, het schip werd compleet vernield, de kust lag vervolgens vol met whisky vaten en daardoor konden de bewoners aan de kust een hele tijd lang "vrij goedkoop" whisky drinken.
Signatory: Het bedrijf werd opgericht in 1988 als een familiebedrijf als een van de echte onafhankelijke bottelaars. Er is een onderscheid te maken tussen de onafhankelijke bedrijven die hun eigen producten bottelen, en de onafhankelijke bedrijven waarvan de producten worden gebotteld onder contract. Andere volledig onafhankelijke bottelaars zijn: Gordon & MacPhail en Wm. Cadenhead." De naam Signatory is afgeleid uit het feit dat hun oorspronkelijke bedoeling was om een beroemd iemand te vinden om de etiketten op de flessen uit een enkel vat gebotteld te laten ondertekenen. Het eerste was een vat Glenlivet van 1968 wat al helemaal verkocht werd voordat een bekende persoon gevonden kon worden. In april 1992 verhuisde Signatory naar hun locatie in Newhaven (Edinburgh), tot dan werkten ze vanuit een douane-entrepot in Leith. Leith was ooit bekend voor het importeren van wijn uit Frankrijk. Omdat deze industrie terugliep begonnen veel bedrijven in de oude magazijnen met de opslag van whisky vaten. In april 1992 toen het bedrijf sterk begon te groeien kregen ze een licentie om hun eigen producten te bottelen. Eerst met een kleine bottel-lijn gericht op het bottelen van single casks.. Exclusiviteit wordt toegevoegd aan hun bottelingen, door vaak het vat-nummer, de datum van distillatie, en de datum van de botteling op de etiketten te vermelden. Bovendien is elke fles is afzonderlijk met de hand genummerd. Hun doel is, als onafhankelijke bottelaar een scala aan whisky's, aan te bieden waarvan sommige niet worden gebotteld door de eigenaar van de distilleerderij door andere leeftijden en sterktes te bieden als de orginele bottelingen. Het grootste deel van hun bottelingen zijn single casks. De malt whisky liefhebber krijgt daardoor de kans om de subtiele verschillen die optreden bij elk verschillend vat te ervaren. Signatory werd 22 juli 2002 eigenaar van de kleinste distilleerderij van Schotland, Edradour.
Glengoyne presenteert een nieuwe 15jarige singel malt
Glengoyne, een distilleerderij in de Hooglanden van Schotland, voegt een nieuwe 15-jarige single malt toe aan de core range. De whisky heeft gerijpt in first-fill sherry- en bourbonvaten.
De langzame distillatie (naar verluidt zelfs de langzaamste in Schotland) is een van de speerpunten van de distilleerderij. Dit draagt bij aan de fruitige, lichte karakteristieken van de new make. Volgens Glengoyne is het de houtrijping die smaken van zoete, rode vruchten, kruidig eiken en vanille toevoegt aan de nieuwe 15-jarige. Het resultaat is een “complexe whisky die nog steeds herkenbaar is als Glengoyne, maar dan met een ander perspectief.”
Katy Muggeridge, de brand director van eigenaar Ian Macleod Distillers, zegt daarover: “De spirit van Glengoyne zit drie keer zolang in de ketel als andere whisky’s, wat voor de opvallende lichte, soepele en fruitige smaak zorgt. […] Het is een mooie, intrigerende Glengoyne met een uniek smaakprofiel.”
De nieuwe Glengoyne 15 is gebotteld op 43 procent en gaat in het Verenigd Koninkrijk £ 90 pond kosten. De adviesprijs voor Nederland is nog niet bekend.
(uit Whisky Passion)
Glendalough 7 jaar, Mizunara Oak Finisk 46%
Tekst door: Johannes Vreugdenhil.
Een Ier op Japans hout. Japans Mizunara eik is eigenlijk ongeschikt voor het laten rijpen van drank. Het houtsoort is poreus, de vaten lekken behoorlijk. 't Duurt 200jaar voor de boom groot genoeg is om vaten van te maken, de boom groeit gewoonlijk niet recht, lastig als je planken wilt van maken. Het hout moet na het kappen en zagen ook nog eens drie jaar drogen, de Japanse naam betekent tenslotte "watereik". De kuiper heeft het vervolgens ook niet echt makkelijk om er een fatsoenlijk vat van te maken. Wat ook niet onbelangrijk is, is de prijs. Een leeg vat kost minimaal €3.000. Waarom leggen die jongens in Ierland er dan Whisky op?
De geur en de smaak, die zijn namelijk heel bijzonder. Deze Whisky rijpt eerst in bourbon barrels, de finish is gedaan met deze Japanse Mizunara vaten.
Uiteraard zijn er allerlei mysterieuze verhalen over dit soort eiken, daar zijn de Japanners best goed in.
De geur geeft sandelhout, kokos, hints van kaneel, abrikoos en kruiden.
De smaak begint heel bijzonder, honing, kruiden, fruit, vanille, later houttonen en hints van boterkoek.
De nasmaak is vrij lang en geeft, fruit, mandarijn, kruiden met vooral kaneel en weer dat sandelhout.
hij is bijzonder en zeer lekker.
Nieuw - 09/2022:
TEELING PINEAPPLE - RUM CASK FINISH
Een zalig huwelijk tussen Ierland en de Caraïben! De Teeling Pineapple rum cask finish is een Ierse whiskey, waarvan de grainwhiskey en de maltwhiskey elk apart voor zes jaar rijpten op ex-bourbonvaten, om dan samen een narijping te krijgen op pineapple rum vaten van het befaamde rum-huis Plantation.
Een bijzonder fruitige whisky met mooie hints van ananas, gebotteld op een stevige 49.2%, die zeer betaalbaar is: voor net geen 50 euro haal je een flesje in huis.
Vanaf vandaag (02/09/2022)te koop bij Sabor
SABOR: ☜klikken
TEELING: ☜klikken
Nieuws:
Fernand Dacquin
Fernand Dacquin reisde de hele wereld rond als journalist gespecialiseerd in toerisme en distillaten. Hij bezocht Schotland, de bakermat van de whisky, wel honderden keren en putte uit al die reizen inspiratie voor publicaties over whisky in kranten en magazines in Vlaanderen en Nederland. In 2011 werd hij Keeper of the Quaich, gewoonlijk voorbehouden voor mensen uit de whiskyindustrie zelf. Hij is medeorganisator van de International Malt Whisky Festival Gent en werkt ook mee aan het festival in Den Haag. Voor zijn bijdrage aan het bekendmaken en verspreiden van de Schotse cultuur werd hij in 2017 opgenomen in de Royal Celtic Society, opgericht in 1820 door Sir Walter Scott.
Boeken van deze auteur
Het whisky boek
101 untold story's over whisky
Whisky is een verhaal. Whisky is vele verhalen. Dit unieke boek bundelt de meest verrassende anekdotes uit de whiskywereld en vormt zo de perfecte aanvulling op andere boeken over distilleren, proeven en reizen. Geniet van hartverwarmende verhalen over geheime recepten, spookkastelen, verborgen distilleerderijen, royale drankorgels en de eerste whiskytoerist, en ontdek aspecten over whisky die je in geen enkel ander boek zult vinden.
Al bijna veertig jaar reist whisky devotee Fernand Dacquin door deze wondere whiskywereld, op zoek naar de meest markante vertellingen en beelden. Nu distilleert hij die ervaringen in 101 verhalen, in zijn eigen tongue in cheek stijl. Het resultaat is een heerlijk apart boek - in een handzaam formaat, zodat je de andere hand vrij hebt voor een goed glas whisky.
Uitzonderlijke whisky's
40 verhalen over de meest bijzondere whiskyflessen gebotteld
Whisky is terug van nooit weggeweest. Net als Dacquins vorige boek is dit geen opsomming van smaakpatronen en distilleerderijen, maar een bijzonder verhaal vol grappige anekdotes over de mooiste en meest luxueuze flessen.
Sappige verhalen, ideaal te pairen met een heerlijk glas single malt!
Al bijna veertig jaar reist whisky devotee Fernand Dacquin door deze wondere whiskywereld, op zoek naar de interessantste vertellingen en beelden. Hij bottelde 40 verhalen over bijzondere whiskyflessen, in zijn humoristische stijl. Uitzonderlijke whisky's is grappig, verrassend en het ideale cadeau voor de whiskyliefhebber.
Ditje & Datjes:
- Betekenis
Het woord whisky is een Engelse verbastering van het Gaelische woord uisce/uisge, dat 'water' betekent. De oorsprong daarvan is te vinden in de eerste gedistilleerde alcohol, die in het Latijn aqua vitae werd genoemd. Aqua vitae werd in het Schots-Gaelisch uisge beatha en in het Iers-Gaelisch uisce beatha, ofwel 'levendig water' genoemd.
2. Whisky vs. Whiskey
Er wordt heel wat gemaakt van de schrijfwijze van deze drank. Sommige beweren dat de schrijfwijze afhangt van lokale spellingsregels, andere zeggen dat de schrijfwijze de oorsprong van de drank aanduidt. Zo wordt whiskey doorgaans gebruikt voor whiskey afkomstig uit Ierland en de Verenigde Staten, terwijl de rest van de wereld het woord whisky lijkt te verkiezen. Er zijn echter geen strikte regels rond, aangezien er ook Amerikaanse distilleerderijen zijn die hun product aanduiden als whisky.
3. Oorsprong
Oorspronkelijk begon het distilleren van alcohol voor medische redenen. De eerste vermelding van gedistilleerde alcohol, of aqua vitae werd gemaakt in de dertiende eeuw, toen het gebruikt werd om pokken of koliek tegen te gaan. Distillatietechnieken verspreidden zich over Europa dankzij abdijen en artsen. Het vroegste bewijs van gedistilleerde drank uit mout, ofwel whisky, in Schotland komt uit 1494, wanneer broeder John Cor op bevel van de koning genoeg mout kreeg voor 500 flessen aqua vitae. Ondanks dat Schotland gezien wordt als het grote whiskyland, bevindt de oudste nog bestaande distilleerderij zich in Ierland. Bushmills kreeg in 1608 een vergunning om whisky te distilleren en produceert vandaag de dag nog altijd.
4.Soorten
Er zijn heel wat verschillende soorten whisky. De klassieke Schotse single malt whisky wordt doorgaans gemaakt met één moutsoort, vaak wordt daarvoor gerst gemout. Er bestaan ook blended whisky's, die mengelingen zijn van moutwhisky's en graanwhisky's. In Amerika spreekt men ook van bourbon en rye. Rye is een whiskey waarvoor minstens 51% rogge is gebruikt. Voor bourbon geldt hetzelfde principe, maar dan met maïs. Als een bourbon minstens een jaar en dag rijpt in de staat Kentucky mag deze de naam Kentucky bourbon dragen.
5. Over heel de wereld
Ondanks het feit dat whisky's vooral geassocieerd worden met Schotland en Ierland, wordt de drank wereldwijd gebrouwd. Zo hebben Japan, Australië, Canada, India en Duitsland ook een aantal bekende distilleerderijen. Zelfs in België worden een aantal whisky's gebrouwen. Zo heb je in België The Belgian Owl, een single malt en graanstoker Filliers produceert Goldlys, een blended whisky. De bierbrouwers van Moortgat en Het Anker hebben zich met Duvel Distilled en Goude Carolus Single Malt ook al aan whisky gewaagd.
6. In den hemel is geen bier... maar blijkbaar wel whisky
Terwijl whisky op vaten aan het rijpen is, vervliegt er een deel. Gemiddeld neemt de hoeveelheid whisky in een vat zo per jaar met vier procent af. Het vervlogen deel wordt ook wel het engelendeel of de engelenbelasting genoemd. Vanaf dat de whisky uit het vat en in de fles is, kunnen de engelen er niet meer bij en vervliegt de drank niet meer. Whisky rijpt ook niet verder op fles. Misschien zitten die engelen daar wel voor iets tussen.
7. Illegaal gestookt
De Amerikaanse drooglegging was niet de eerste periode in de geschiedenis van whisky waarin de drank vooral illegaal werd gestookt. Nadat Schotland en Engeland in 1707 één land werden, verhoogden de Engelsen de taksen op whisky drastisch. Na de mouttaks in 1725 moesten de meeste Schotse distilleerderijen de deuren sluiten. 's nachts werd in zelfgemaakte distilleerketels nog whisky gestookt, zodat de rook niet zichtbaar was voor de belastinginners. De whisky die in 's nachts gestookt werd kreeg zo de naam moonshine.
8. Whiskey Rebellion
The Whiskey Rebellion was een opstand tegen extra belastingen tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Door die oorlog tegen de Britten had de Amerikaanse staat extra inkomsten nodig. Daarvoor werd een accijns geheven op gedistilleerde dranken. Doordat whiskey veruit de populairste gedistilleerde drank was in die tijd in Amerika het werd toen soms zelfs gebruikt als betaalmiddel werd deze accijns de whiskey taks genoemd. Heel wat boeren die de overschot van hun graan distilleerden, weigerden deze accijns te betalen. The Whiskey Rebellion bereikte zijn hoogtepunt in 1794, wanneer 500 gewapende mannen het huis van belastinginner Generaal John Neville aanvielen in Pennsylvania. 13.000 manschappen werden naar Pennsylvania gestuurd om de situatie op te lossen maar de meeste opstandelingen waren al verdwenen tegen de tijd dat het leger arriveerde. The Whiskey Rebellion toonde aan dat de jonge natie, de Verenigde Staten, gewelddadig verzet tegen zijn wetten zou tegengaan.
9. Melkkoeien en distilleerders zijn goede vrienden
Whisky en melk klinkt niet meteen als een goed mengsel, maar de producenten ervan kunnen het prima met elkaar vinden. Na het distillatieproces schiet er een pulp van de mout of de granen over, die nutteloos is voor de stoker. Maar die pulp bevat nog heel wat voedingsstoffen dus boeren voederen die pulp aan hun koeien. Whiskyproducenten zijn zo verlost van hun pulp en de boeren hebben goedkoop voer voor de koeien. Daarbovenop zorgt het eten van de pulp ervoor dat de koeien meer melk produceren.
10. Uitzondering
Tijdens de drooglegging kon je nog whiskey krijgen in Amerika, maar dan enkel op doktersvoorschrift. Apothekers mochten dus nog whiskey verkopen, waardoor een apotheek een ideale dekmantel werd voor illegale stokers. Zo verdriedubbelde het aantal geregistreerde apothekers tijdens de drooglegging in de staat New York.
How Scotch Whisky is Made
Reactie plaatsen
Reacties